Bericht uit de ruimte – Nummer 6

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van het actuele ruimtevaartnieuws, en verschijnt ongeveer om de twee weken. De in de nieuwsbrief genoemde tijden zijn gegeven in GMT (Greenwich Mean Time).

Mensen in de ruimte

Op 23 oktober konden Frank Culbertson, Vladimir Dezhurov en Mikhail Tyurin hun eerste bezoek verwelkomen sinds zij in augustus hun intrek genomen hadden in het International Space Station. Op die dag koppelde namelijk de Soyuz TM-33 aan de Zarya module van het ruimtestation. Aan boord van de nieuwe Soyuz waren de Russen Victor Afanasyev en Konstantin Kozeev en de Française Claudie Haignere. Haignere werd hiermee de eerste Europese vrouw die naar het International Space Station vliegt. De vlucht van Haignere werd betaald door de Franse ruimtevaartorganisatie CNES, en zodoende droeg de vlucht meer een Frans dan een Europees karakter.

Na een week van gezamelijke experimenten, veelal afkomstig uit Frankrijk, keerden de drie bezoekers op 31 oktober naar de aarde terug. Voor hun terugreis gebruikten ze de oude Soyuz TM-32 zodat de nieuwe Soyuz als reddingsboot beschikbaar was voor de Expeditie-3 leden. Behouden landde de Soyuz TM-32 om 05:59 uur MET op de steppen 180 kilometer ten zuidwesten van Dzhezkazgan.

In de vroege uurtjes van 13 november vond de derde ruimtewandeling vanuit de Pirs module plaats. Deze keer gingen de Amerikaan Culbertson en de Rus Dezhurov naar buiten. Beiden droegen Russische ruimtepakken. Gedurende de vijf uur durende ruimtewandeling completeerden ze de installatie van de Pirs en werd de telescopische Strela kraan aan een test onderworpen. Deze twaalf meter lange handbediende arm wordt zal in de toekomst gebruikt worden om apparatuur rondom het Russische deel van het ISS te verplaatsen. Een soortgelijke kraan is in de jaren negentig gebruikt op de ruimtestation Mir.

Kunstmanen en satellieten

Belgisch eerste satelliet, Proba, werd op 22 oktober om 08:53 uur MEZT gelanceerd. Proba vloog als secondaire lading mee tijdens de testvlucht van Indias PSLV raket. Bij deze lancering werden ook de Indiase experimentele spionagesatelliet TES en de Duitse technologiesatelliet BIRD in een baan om de aarde gebracht. Proba werd gebouwd door Verhaert in Antwerpen. Experimenten aan boord van de satelliet hebben betrekking op aardobservatie en ruimtevaartuig autonomie.

Een Molniya-3 communicatiesatelliet werd op 25 oktober gelanceerd vanaf de basis Plesetsk in Noord-Rusland. De satelliet kwam in de geplande elliptische baan tussen 615 en 40.659 kilometer boven het aardoppervlak. De hoek van de baan met de evenaar bedraagt 62,8 graden en het apogeum ligt boven het noordelijk halfrond, zodat ook de poolgebieden van Siberië bereikt worden.

Het zonnestelsel in

Op 24 oktober bereikte de 2001 Mars Odyssee na een reis van bijna zeven maanden de rode planeet. Om 02:18 uur werd de hoofdmotor ontstoken voor een duur van 20 minuten en 19 seconden. Dertien minuten na het begin van deze raketstoot bereikte de Odyssee met 300 kilometer haar kortste afstand tot Mars. De massa van de ruimtesonde is nu 456 kilogram (inclusief 79 kilo brandstof), terwijl deze direct na lancering nog 725 kilogram bedroeg.

De eerste baan om Mars lag tussen 272 en 26.818 kilometer boven het oppervlak, en werd eens in de 18 uur en 26 minuten doorlopen. De hoek met de Martiaanse evenaar is 93,42 graden zodat de baan nagenoeg over de polen loopt.

Op 26 oktober is het ‘aerobraken’ begonnen, waar de Odyssee door de bovenste lagen van de Marsdampkring (tussen 100 en 120 kilometer hoogte) vliegt om snelheid te verliezen. Op deze wijze zal de sonde over drie maanden haar definitieve observatiebaan op 400 kilometer hoogte bereiken, waarna het wetenschappelijke programma kan beginnen.

Recente lanceringen