Bericht uit de ruimte – Nummer 15

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van het actuele ruimtevaartnieuws, en verschijnt ongeveer om de twee weken. De in de nieuwsbrief genoemde tijden zijn gegeven in GMT (Greenwich Mean Time).

Mensen in de ruimte

Maandag 8 april werd de space shuttle Atlantis gelanceerd met zeven astronauten aan boord: Michael Bloomfield (commandant), Stephen Frick (piloot), Rex Walheim, Ellen Ochoa, Lee Morin, Jerry Ross en Steven Smith. Jerry Ross maakte zijn zevende ruimtevlucht en vestigde hiermee een nieuw record. Twee dagen later koppelde de Atlantis aan het International Space Station. Twee uur later werden de zeven astronauten van de Atlantis begroet door Yuri Onufrienko, Carl Walz en Daniel Bursch, die al sinds december 2001 aan boord van het station wonen.
Op 11 april begonnen de twee bemanningen met hun belangrijkste opdracht: de installatie van het S0-Truss. Het S0-Truss is een grote balk van 13,4 meter lengte, 4,6 meter breed en een massa van 12.247 kilogram, en vormt het centrale element van de grote balk waaraan later de Amerikaanse zonnepanelen worden bevestigd. Gedurende latere vluchten dus aan weerszijde van de S0-Truss nog eens vier delen bevestigd worden. Ellen Ochoa gebruikte de robotarm Canadarm2 om het S0-Truss voorzichtig uit het vrachtruim van de Atlantis te halen. Vervolgens werd het S0-Truss element bovenop de Destiny module geplaatst. Het element werd tijdelijk verankerd op de zogenaamde Lab Cradle Assembly.
Terwijl Ochoa met de robotarm aan het werk was, waren Smith en Walheim bezig hun ruimtepakken aan te trekken. Enkele minuten nadat de S0 op de Lab Cradle Assembly was geplaatst verlieten Smith en Walheim de Quest luchtsluis. Tijdens hun 7 uur en 48 minuten durende uitstapje, bevestigden ze twee van de vier balken die de S0-Truss stevig aan de Destiny module moeten verbinden. Vervolgens werden de electrische en koelmiddel verbindingen aangesloten tussen het Truss en de rest van het station.
Op 13 april voerden Jerry Ross en Lee Morin de tweede ruimtewandeling uit. Tijdens dit uitstapje, die 7 uur en 30 minuten duurden bevestigden ze de twee laatste steunbalken tussen de Destiny module en het S0-Truss. Ook werden de pinnen, die de S0-Truss tijdens de lancering stevig in het vrachtruim van de shuttle verankerd hadden, verwijderd.
Steve Smith en Rex Walheim gingen een dag later weer naar buiten. Hun belangrijkste taak was om de electrische bedrading van de Canadarm2 aan te passen, zodat deze robotarm op de transporter gebruikt kan worden. De transporter is een wagentje dat zich kan verplaatsen over rails op het S0-Truss. Later kan hiermee de robotarm over de gehele lengte van het Truss tot aan de grote zonnepanelen verreden worden. Deze derde ruimtewandeling nam 6 uur en 27 minuten in beslag.
Op 15 april werd een eerste test met de transporter uitgevoerd. Op afstand werd het wagentje naar verschillende posities op het S0-Truss gecommandeerd. Hoewel er in het begin een probleem was met het correct herkennen van de positie over het railstraject, werd de test succesvol afgerond.
Het luik van de Quest luchtsluis zwaaide op 16 april voor de vierde en laatste keer tijdens deze shuttlevlucht open. Jerry Ross en Lee Morin maakten een 6 uur en 37 minuten durende ruimtewandeling, gedurende welke ze een ladder tussen Quest en het S0-Truss monteerden. Deze ladder zal toekomstigste ruimtewandelaars in staat stellen, snel het Truss te bereiken. Ook werden enkele lampen en shock absorbers geïnstalleerd.
Met deze laatste ruimtewandeling waren alle taken van de Atlantis bemanning voltooid. Op 17 april namen ze afscheid van Yuri Onufrienko, Carl Walz en Daniel Bursch, die pas begin juni weer naar de aarde zullen terugkeren. Nadat de luiken gesloten waren, ontkoppelde de Atlantis en verwijderde zich. Na een veilige afstand te hebben bereikt, werd nog een inspectierondje om het ISS gevlogen, waarna de shuttle zich verwijderde.
Om 16:27 uur GMT op 19 april landde de Atlantis op de verharde baan van het Kennedy Space Center in Florida.

Op 20 april vlogen de drie ISS bewoners hun Soyuz TM-33 capsule van de Zarya naar de Pirs module. Dit zal de Soyuz TM-34 eind april in staat stellen aan de Zarya module te koppelen, waar doorgaans het Soyuz reddingsschip is aangemeerd. Omdat de bemanning die met de TM-34 naar het station zullen vliegen, met de TM-33 weer naar de aarde zullen terugkeren, is daarna de Pirs luchtsluis weer beschikbaar voor gebruik.

Op 12 april was het precies 41 jaar geleden dat de eerste bemande ruimtevlucht plaatsvond. De Rus Yuri Gagarin maakte toen een enkel rondje om de aarde in zijn Vostok-1 capsule. Die vlucht duurde 108 minuten.

Kunstmanen en satellieten

De communicatiesatelliet NSS-7 werd op 16 april door een Ariane-4 raket in een geostationaire overgangsbaan gebracht. De NSS-7 is eigendom van het in Den Haag gevestigde New Skies Satellite, zodat in de media van een ‘Nederlandse’ satelliet bericht werd. New Skies werd echter in 1998 opgericht als een dochteronderneming van Intelsat. De NSS-7 zal zichzelf in een geostationaire baan op 21,5 graden Westerlengte manoeuvreren. De satelliet is gebouwd door Lockheed Martin.

Recente lanceringen