Bericht uit de ruimte – Nummer 17

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van het actuele ruimtevaartnieuws, en verschijnt ongeveer om de twee weken. De in de nieuwsbrief genoemde tijden zijn gegeven in GMT (Greenwich Mean Time).

Ongeluk op Baykonur

Een ongeluk op de Russische raketbasis Baykonur in Kazachstan heeft op 12 mei acht dakwerkers het leven gekost.
De dakwerkers waren bovenop het zeventig meter hoge Gebouw 112 aan het werk toen het dak en een gedeelte van de muren plotseling instortten. De dakwerkers moeten op slag dood zijn geweest. Reddingswerkers zijn er in geslaagd zeven lichamen te bergen: tot op het moment van schrijven is het achtste onbereikbaar omdat delen van Gebouw 112 op instorten staan.
In Gebouw 112 was de Russische space shuttle Buran samen met een Energia raket opgeslagen. Zowel de Buran als de Energia werden zwaar beschadigd door het neervallende puin. Het gaat hier om de vluchtwaardige Buran (nummer 1.01) en niet om een testexemplaar zoals in diverse krantenartikelen werd vermeld. Buran 1.01 maakte in november 1988 een geslaagde onbemande testvlucht. Na twee banen om de aarde, maakte de Buran een perfecte automatische landing. Toen kort daarna de Sovjet-Unie uit elkaar viel, was er geen geld meer voorhanden voor het Buran programma, en bleef het bij die ene onbemande testvlucht. De Buran 1.01 werd samen met een nog ongebruikte Energia raket in Gebouw 112 opgeslagen, omdat dat als de meest veilig locatie werd beschouwd.
Op 20 mei maakte de onderzoekscommissie van de Russische staat bekend dat het ongeluk veroorzaakt was door meer dan tien ton dekbedekkingsmateriaal dat op het dak geplaatst was. Er zijn geen plannen om de grote hal van Gebouw 112 te herbouwen. De lage hallen van het complex, die gebruikt worden door TsSKB-Progress (en Starsem) en gering beschadigd werden, zullen waarschijnlijk wel hersteld worden.

Mensen in de ruimte

Momenteel wordt het International Space Station bewoond door de Rus Yuri Onufrienko en de Amerikanen Carl Walz en Daniel Bursch. Zij vormen de vierde expeditie die al sinds december vorig jaar aan boord van het ruimtestation is. Hun verblijf zit er bijna op: halverwege juni zullen zij met de bezoekende shuttle Endeavour naar de aarde terugkeren. De Endeavour zal nieuwe voorraden, experimenten en de vijfde expeditie op het ISS afleveren. De lancering van de Endeavour is gepland voor donderdag 30 mei tussen 20 en 24 uur GMT (i.v.m. de mogelijkheid van terroristische aanslagen zal NASA een precieze lanceertijd ongeveer een dag eerder bekend maken).

Kunstmanen en satellieten

Op 15 mei plaatste een Long March-4B raket twee Chinese kunstmanen in een baan om de aarde. Het ging om de weersatelliet Fengyun-1D en de oceaan observatie satelliet Haiyang-1. Fengyun-1D is de eerste van in totaal vijf weersatellieten die gebruikt zullen worden voor lange termijn weersvoorspellingen ten behoeve van de Olympische Spelen die in 2008 in China gehouden worden. Haiyung-1 is de eerste oceaan observatie satelliet van China, en fungeert als proefmodel voor latere soortgelijke satellieten. De lancering vond plaats vanaf de basis Taiyuan in de noordelijke provincie Shanxi.

De experimentele communicatie satelliet van ESA, Artemis, is langzaam maar zeker op weg naar een geostationaire baan op 36.000 kilometer boven het aardoppervlak. Toen de satelliet in juli vorig jaar werd gelanceerd, zorgde een fout aan de tweede trap van de Ariane-5 raket ervoor dat de satelliet in een te lage baan terecht kwam. Met de chemische motoren aan boord van Artemis slaagde men erin de meer dan 600 miljoen euro kostende satelliet in een 31.000 kilometer hoge baan te manoeuvreren.
Vluchtleiders begonnen toen plannen te ontwikkelen om de experimentele ionenaandrijving, eigenlijk bedoeld voor de standregeling van de satelliet, te gebruiken om het resterende verschil in hoogte te compenseren. Hoewel de stuwkracht van een ionenaandrijving zeer laag is, kan deze gedurende maanden achtereen gebruikt worden. Op 19 februari jongstleden werden de ionenmotoren gestart en sindsdien is de satelliet al duizend kilometer hoger geklommen. Zoals het er nu naar uitziet zal Artemis voor het einde van het jaar een geostationaire baan bereiken.

Recente lanceringen