Bericht uit de ruimte – Nummer 34

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van het actuele ruimtevaartnieuws, en verschijnt ongeveer om de twee weken. De in de nieuwsbrief genoemde tijden zijn gegeven in GMT (Greenwich Mean Time).

Mensen in de ruimte

Het ISS wordt momenteel bewoond door Expeditie-6, bestaande uit de Amerikanen Ken Bowersox en Don Pettit en de Rus Nikolai Budarin.
Op 10 april werden de motoren van de aangekoppelde Progress M-47 ontstoken om het ISS in een iets hogere baan te brengen. In deze baan vormt het ruimtestation eind april een ideaal rendez-vousdoel voor de te lanceren Soyuz TMA-2. Na de maneouvre bevond het ruimtestation zich in een baan tussen 391,1 en 395,6 kilometer boven het aardoppervlak. De omlooptijd bedroeg 92,5 minuten. De Progress M-47 had 140 kilogram van zijn brandstofvoorraad verbruikt om de baan van het ruimtestation gemiddeld 2,6 kilometer te verhogen.
Hoewel hun verblijf nu ten einde loopt en de bemanning relatief veel tijd nodig heeft om alles voor te bereiden voor de overdracht aan Expeditie-7 eind april, werd er ook nuttig wetenschappelijk werk verricht. Zeker Don Pettit besteedde veel uren aan experimenten die werden uitgevoerd in de glovebox in het Destiny laboratorium.

Het Columbia Accident Investigation Board (CAIB) verwacht in juni haar definitieve onderzoeksrapport te publiceren omtrent het ongeluk met de shuttle Columbia op 1 februari. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA hoopt de shuttlevluchten in februari of maart 2004 te kunnen hervatten.
Op het moment van schrijven is ongeveer 36 massaprocent van de shuttle en haar lading gevonden en naar de RLV Hangar op KSC gebracht.
Ondertussen plant de CAIB eind deze maand testen om de inslag van het isolatiemateriaal op de voorste rand van de linkervleugel van de shuttle te simuleren. Hiervoor zal isolatiemateriaal met behulp van een pneumatisch ‘kanon’ met 750 kilometer per uur op een nagebouwde vleugelrand worden afgeschoten. Deze vleugel is uitgerust met een koolstofversterkte panelen die de voorrand opmaken. Om de ouderdom van deze panelen (ongeveer 25 jaar) te simuleren zijn de in de test te gebruiken panelen afkomstig van de shuttle Discovery en het in de jaren zeventig gebouwde prototype Enterprise.

Op 12 april was het 42 jaar geleden dat de Rus Yuri Gagarin de eerste mens in de ruimte werd.

Kunstmanen en satellieten

De lancering van NASA’s vierde en laatste grote astronomische observatorium, de infraroodtelescoop SIRTF, is tot augustus uitgesteld. Reden hiervoor is omdat men nog eens goed de uitlaten van de opduwboosters van deze Delta-2 Heavy raket wil bestuderen. De lancering van SIRTF zou tevens de eerste vlucht van de Delta-2 Heavy zijn, die gebruikt maakt van iets grotere en krachtigere opduwboosters dan de standaardversie.
Omdat het lanceerplatform waarop de Delta met SIRTF staat ook gebruikt zal worden voor de lancering van de Mars Exploration Rover-2 (MER-2) in juni, is de Delta met SIRTF hiervan verwijderd. MER-B heeft namelijk een lanceervenster van maar 19 dagen. NASA meldde dat onderzoek heeft uitgewezen dat de boosters van de Delta die de MER-2 in de ruimte zal brengen geen defecten vertonen, en veilig gebruikt kunnen worden.

Op 12 april bracht een Atlas-3B raket van Lockheed Martin de communicatiesatelliet AsiaSat-4 in een geostationaire overgangsbaan. De kunstmaan gebruikte vervolgens haar eigen motor om haar geostationaire positie op 122 graden oosterlengte te bereiken. Met door Boeing gebouwde kunstmaan zal Asia Satellite Telecommunications communicatiediensten aanbieden in meer dan veertig landen in de regio Australië, Zuidoost-Azië en grote delen van China.

Het zonnestelsel in

Het ziet er steeds meer naar uit dat komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko als het nieuwe reisdoel voor de Europese Rosetta sonde geselecteerd zal gaan worden.
Om Churyumov-Gerasimenko te kunnen bereiken zal Rosetta in februari 2004 met een Ariane-5 gelanceerd worden. Pas eind 2014 zal de sonde de komeet bereiken en in een baan om de kern gaan. Churyumov-Gerasimenko is iets groter dan het oorspronkelijke reisdoel, komeet 46P/Wirtanen, en dat zal betekenen dat het door Rosetta meegebrachte landertje met een grotere snelheid op de komeetkern neer zal komen. Technici van ESA onderzoeken nu hoe het landingsgestel kan worden aangepast om de hardere klap op te vangen.
Om Churyumov-Gerasimenko te bereiken zal Rosetta eenmaal langs Mars en driemaal langs de aarde vliegen om snelheid te winnen. Ook bestaat de mogelijkheid dat Rosetta twee planetoïden zal passeren op haar reis, namelijk 437 Rhodia in september 2008 en 21 Lutetia in juli 2010.
Er is trouwens een alternatief reisschema zodat Rosetta alsnog de komeet Wirtanen kan bereiken, maar daarvoor moet de sonde in januari 2004 met een Russische Proton gelanceerd worden. Deze is namelijk net iets krachtiger en kan Rosetta direct naar Wirtanen sturen. Maar het geschikt maken van Rosetta voor een lancering op een andere draagraket zou simpelweg teveel tijd kosten.

NASA heeft de lancering van de Mars Exploration Rover-1 (MER-1) met een week uitgesteld tot 6 juni. De reden hiervoor is dat er aanpassingen uitgevoerd moeten worden aan de elektrische bekabeling tussen de rover en de lander zelf. De lancering van MER-2 blijft gepland op 25 juni. Op respectievelijk 4 en 25 januari 2004 moeten de sondes op Mars landen.

Recente lanceringen