Bericht uit de ruimte – Nummer 73

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van het actuele ruimtevaartnieuws, en verschijnt gemiddeld elke drie weken. De in de nieuwsbrief genoemde tijden zijn gegeven in UT (Universal Time).

Mensen in de ruimte

Op 15 april om 00:46 uur werd vanaf de basis Baykonur in Kazachstan de Soyuz TMA-6 gelanceerd, met aan boord Rus Sergey Krikalyov, de Amerikaan John Phillips en de Italiaan Roberto Vittori. Negen minuten na de start kwam het ruimteschip in een baan om de aarde, en op 17 april om 02:20 uur vond de koppeling plaats met de Pirs module van het ruimtestation ISS. Enkele uren na de koppeling kon het drietal het ruimtestation binnen gaan, waar ze verwelkomd werden door de Amerikaan Leroy Chiao en de Rus Salizhan Sharipov, die al sinds 16 oktober 2004 aan boord van het ruimtestation verblijven. De vijf ruimtevaarders begonnen met het uitvoeren van een gezamenlijk programma dat tot 24 april zal duren als de oude Expeditie-10 bemanning samen met Vittori in de Soyuz TMA-5 terug naar de aarde zal keren.

Op woensdag 6 april werd de Amerikaanse space shuttle Discovery en haar twee opduwraketten en externe brandstoftank op het mobiele lanceerplatform naar lanceerplaats 39B gereden. Op 14 april werd de grote externe tank bij wijze van proef gevuld met vloeibare zuurstof en waterstof om na te gaan hoe het verbeterde isolatiemateriaal zich hield bij lage temperaturen.

Kunstmanen en satellieten

De Amerikaanse DART (Demonstration of Autonomous Rendezvous Technology) werd op 15 april gelanceerd. De kunstmaan kwam om 17:36 uur in een cirkelvormige parkeerbaan op gemiddeld 545 km hoogte. DART is ontworpen om geheel autonoom, dus zonder tussenkomst van vluchtleiding op aarde, rendez-vous en formatievliegen met een andere satelliet tot stand te brengen. Hiertoe ontstak DART om 17:38 uur haar ingebouwde motor om het apogeum te verhogen tot 760 km. Vervolgens naderde DART op 16 april om 04:00 uur de in 1999 gelanceerde MUBLCOM satelliet tot op 100 meter. Op dat punt werden de verder geplande rendez-vous manoeuvres geannuleerd toen de computersoftware een tekort aan aandrijfgas voor de stuurraketjes detecteerde. De DART werd toen door de computer naar een veilige parkeerbaan gedirigeerd. Vluchtleiders zijn begonnen te telemetrie te analyseren om te achterhalen wat het tekort aan aandrijfgas veroorzaakt heeft.

Het zonnestelsel in

De Amerikaanse Marsrover Opportunity kampt sinds 12 april met een probleem met de stuurmotor van het rechtervoorwiel. Nadat Opportunity die dag 151 meter gereden had, bleek het wiel niet meer gedraaid te kunnen worden. Als de problemen met de stuurinrichting niet opgelost kunnen worden, dan bestaat er ook nog de mogelijkheid op de rover op vijf wielen bochten te laten nemen. Op 16 april legde de Opportunity 30 meter af, nu alleen het rechtervoorwiel gebruikend op de rechte stukken.

Recente lanceringen

• 2005 Apr 11 • 13:35 UT • Lanceerplaats: Vandenberg • Draagraket: Minotaur
  • XSS-11 • Massa: 145 kg • Volgnr.: 2005-011A
    Amerikaanse militaire satelliet, met als doel rendez-vous en autonomietechnieken te testen. De satelliet is waarschijnlijk in een cirkelvormige baan op 800 km hoogte gekomen, onder een hoek van 99 granden ten opzichte van de equator.
• 2005 Apr 12 • 12:00 UT • Lanceerplaats: Xichang • Draagraket: Lange Mars-3B
  • Apstar-6 • Massa: 4635 kg • Volgnr.: 2005-012A
    Commerciële communicatiesatelliet, geopereerd door de APT Satellite Co. te Hong Kong. De kunstmaan zal uiteindelijk in een geostationaire positie op 134 graden oosterlengte gebracht worden.
• 2005 Apr 15 • 00:46 UT • Lanceerplaats: Baykonur • Draagraket: Soyuz-FG
  • Soyuz TMA-6 • Massa: 7250 kg • Volgnr.: 2005-013A
    Russische bemande ruimtevlucht met aan boord de Rus Sergey Krikalyov, de Amerikaan John Phillips en de Italiaan Roberto Vittori. Koppelt op 17 april aan de Pirs module van het ruimtestation ISS.
• 2005 Apr 15 • 17:26 UT • Lanceerplaats: Vandenberg • Draagraket: Pegasus-XL
  • DART • Massa: 360 kg • Volgnr.: 2005-014A
    Amerikaanse technologische satelliet, bedoeld om autonome rendez-voustechnieken te demonstreren. De kunstmaan komt in een initiële omloopbaan op 545 km hoogte.