Auteur: mvdlist

Soyuz TMA-10 op weg naar het ISS
Op 7 april werd vanaf de basis Baykonur het ruimteschip Soyuz TMA-10 gelanceerd met aan boord de Russen Fyodor Yurchikin en Oleg Kotov, en de Amerikaanse ruimtetoerist Charles Simonyi. Op 9 april koppelde de Soyuz TMA-10 aan de Zarya module van het ISS, waar ze welkom geheten werden door de huidige expeditie bestaande uit de Amerikanen Michael Lopez-Alegria en Sunita Williams, en de Rus Mikhail Tyurin.
Simonyi is de vijfde ruimtetoerist die het ISS aandoet; een reis die hem 21 miljoen dollar kost. Hij is oud-mededirecteur van Microsoft, alwaar hij verantwoordelijk was voor de ontwikkeling van het tekstverwerkingsprogramma Word. Ook een oud-collega van Simonyi, Bill Gates, heeft aangegeven geïnteresseerd te zijn in een ruimtereis. Op 20 april zal Simonyi samen met Lopez-Alegria en Tyurin in de oude Soyuz TMA-9 naar de aarde terugkeren.

Atlantis STS-117
De lancering van de space shuttle Atlantis voor haar missie naar het ruimtestation ISS is nu voorzien voor op zijn vroegst 8 juni. De lancering was oorspronkelijk voorzien voor maart, maar moest worden uitgesteld toen het isolatiemateriaal van de grote externe brandstoftank beschadigd raakte tijdens een hevige hagelbui. De zevenkoppige bemanning van de Atlantis zal een nieuwe set zonnepanelen naar het ISS brengen. Het uitstel van STS-117 zal hoogstwaarschijnlijk tot gevolg hebben dat in 2007 maar drie van de vijf geplande shuttlevluchten kunnen plaatsvinden, en dat de lancering van het Europese laboratium Columbus net over de jaarwisseling heen getild zal worden.

Water ontdekt in atmosfeer exoplaneet
Voor het eerst hebben astronomen het bestaan van water in de atmosfeer van een exoplaneet (d.w.z. een planeet die om een andere ster draait dan onze zon) aangetoond. Het betreft hier een planeet die eens in de 3,5 dagen om de ster HD209458 draait, die op haar beurt weer op een afstand van 150 lichtjaar van de aarde staat. Hoewel water een ingrediënt is voor het ontstaan van leven, staat de planeet zo dichtbij de ster dat de temperatuur vele honderden graden Celcius bedraagt. De ontdekking is gedaan door Travis Barman van de Lowell Observatory in de VS, waarbij gebruikt is gemaakt van waarnemingen met de Hubble ruimtetelescoop aangevuld met theoretische modellen.

Recente lanceringen
In onderstaande tabel een overzicht van alle lanceringen die de afgelopen periode hebben plaatsgevonden. De genoemde tijden zijn in UT (wereldtijd).

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van actuele gebeurtenissen in de ruimtevaart. De genoemde tijden zijn in UT (Universal Time).

Mensen in de ruimte

International Space Station
Het ISS wordt bewoond door de Expeditie-14 bemanning, bestaande uit de Amerikanen Michael Lopez-Alegria en Sunita Williams, en de Rus Mikhail Tyurin. Het ruimteschip Soyuz TMA-9 is gekoppeld aan de Zarya module, de Progress M-58 aan de achterzijde van de Zvezda module, en de Progress M-59 aan de Pirs module.

Kunstmanen en satellieten

Tweede demolancering Falcon-1 ook mislukt
Op 21 maart is de tweede demolancering van de commercieel ontwikkelde draagraket Falcon-1 ook mislukt. Gelukkig werkte, in tegenstelling tot de eerste vlucht vorig jaar, de eerste trap nu wel volgens planning. De problemen begonnen toen de eerste trap werd afgestoten en de uitlaat van de tweede trap motor in botsing kwam met de wegvallende eerste trap. De motor van de tweede trap kon wel ontstoken worden en bleef gedurende twee minuten functioneren, maar de raket begon steeds sterker te rollen. Vijf minuten na de lancering ging alle contact verloren. Men neemt aan dat de Falcon-1 een maximale hoogte van 300 km heeft bereikt en een maximale snelheid van ongeveer 2,7 km/s. Veel minder dan de vereiste 7,8 km/s die nodig is om een satelliet in een lage baan om de aarde te kunnen plaatsen. De opmerking van de oprichter en directeur van SpaceX, dhr. Elon Musk, dat deze tweede demovlucht voor 95% succesvol is en dat men veel systemen heeft kunnen demonstreren en testen, lijkt dan ook enigszins misplaatst.
Falcon-1 is een kleine, 20 meter hoge draagraket, die ongeveer 200 kg in een lage omloopbaan moeten kunnen brengen. Hieruit wil het in Los Angeles gevestigde SpaceX later grotere raketten ontwikkelen, waarmee zelfs het transport van astronauten van en naar het ISS als commerciële dienst aan NASA aangeboden kan worden.

Het zonnestelsel in

Grote hoeveelheden water ontdekt aan polen Mars
Wetenschappers hebben, met behulp van waarnemingen van de Europese sonde Mars Express, veel grotere hoeveelheden water op de polen van de rode planeet gevonden dan eerst werd aangenomen. Werd eerder gedacht dat de poolkappen voornamelijk uit gerijpte kooldioxide bestonden, nu blijkt dat er voldoende waterijs is om de gehele planeet met een laag water van 11 meter diep te kunnen bedekken. Het water kon gevonden worden met behulp van het radarinstrument aan boord  van de Mars Express, waarmee als het ware door de poolkap en de onderliggende bodem gekeken kan worden.

Recente lanceringen

• 9 maart 2007 • 03:10 UT • Draagraket: Atlas-5 • Lanceerplaats: Cape Canaveral, Florida
  • STPSat-1 • 2007-006D
    Amerikaanse technologische satelliet, ten behoeve van demonstratie van het Orbital Express systeem, welke de in-orbit service van kunstmanen beoogt.
  • Astro • Volgnr.: 2007-006A
    Amerikaanse technologische satelliet, ten behoeve van demonstratie van het Orbital Express systeem, welke de in-orbit service van kunstmanen beoogt.
  • NextSat • Volgnr.: 2007-006C
    Amerikaanse technologische satelliet, ten behoeve van demonstratie van het Orbital Express systeem, welke de in-orbit service van kunstmanen beoogt.
  • Midstar-1 • Volgnr.: 2007-006B
    Amerikaanse technologische satelliet, ten behoeve van demonstratie van het Orbital Express systeem, welke de in-orbit service van kunstmanen beoogt.
  • Falconsat-3 • Volgnr.: 2007-006E
    Amerikaanse minisatelliet.
  • CFESat • Volgnr.: 2007-006F
    Amerikaanse minisatelliet.
  • MEPSI Picosat • Volgnr.: 2007-006G
    Amerikaanse minisatelliet.
  • MEPSI Picosat • Volgnr.: 2007-006H
    Amerikaanse minisatelliet.
• 11 maart 2007 • 22:03 UT • Draagraket: Ariane-5ECA • Lanceerplaats: Kourou, Frans-Guyana
  • Skynet-5A • Massa: 4662 kg • Volgnr.: 2007-007A
    Britse militaire communicatiesatelliet. Komt uiteindelijk in een geostationaire baan.
  • Insat-4B • Massa: 3000 kg • Volgnr.: 2007-007B
    Indonesische commerciële communicatiesatelliet. Komt uiteindelijk in een geostationaire baan.
• 21 maart 2007 • 01:10 UT • Draagraket: Falcon-1 • Lanceerplaats: Kwajalein Atol, Grote Oceaan
  De lancering mislukt als gedurende de brandduur van de tweede trap een stuurprobleem optreedt
  • Autonomous Flight Safety System • Massa: 20 kg • Volgnr.: Geen
    Instrumentenpakket om het functioneren van de Falcon-1 draagraket en de trilniveaus tijdens de lancering vast te leggen.

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van actuele gebeurtenissen in de ruimtevaart. De genoemde tijden zijn in UT (Universal Time).

Mensen in de ruimte

International Space Station
Het ISS wordt bewoond door de Expeditie-14 bemanning, bestaande uit de Amerikanen Michael Lopez-Alegria en Sunita Williams, en de Rus Mikhail Tyurin. Het ruimteschip Soyuz TMA-9 is gekoppeld aan de Zarya module, de Progress M-58 aan de achterzijde van de Zvezda module, en de Progress M-59 aan de Pirs module.
Op 4 februari maakten Lopez-Alegria en Williams de tweede van drie geplande ruimtewandelingen om het permanente koelsysteem verder te configureren. De ruimtewandeling werd uigevoerd vanuit de Amerikaanse luchtsluis Quest en duurde 7 uur. Tijdens het uitstapje werd de tweede tijdelijke radiator aan de achterzijde op het P6-Truss ingevouwen, en werden kabels aangelegd op de PMA-2 koppelingsadapter zodat bezoekende shuttles door het station van energie voorzien zullen kunnen worden. Tijdens de derde ruimtewandeling op 8 februari prepareerden Lopez-Alegria en Williams het P5-Truss op de relocatie van de P6 later dit jaar, en verwijderden ze enkele overbodige thermische dekens.
Een niet geplande ruimtewandeling werd op 22 februari vanuit de Pirs luchtsluis uitgevoerd met als doel de antenne van de Progress M-58 los te maken vanachter de handrail aan de achterzijde van de Zvezda module. Dit was noodzakelijk omdat anders tijdens de toekomstige ontkoppeling de Progress met de antenne aan het station zou blijven haken en ongecontroleerde bewegingen maken. Tijdens hun 6,5 uur durende ruimtewandeling slaagden Tyurin en Lopez-Alegria erin de antenne los te knippen.

Atlantis STS-117
De lancering van de shuttle Atlantis voor de eerstvolgende shuttlevlucht, STS-117, in maart is met minimaal enkele weken uitgesteld. Reden hiervoor is dat het isolatiemateriaal van de externe tank tijdens een hagelbui op 26 februari beschadigd is. Op 4 maart is de shuttle op het mobiele lanceerplatform teruggebracht naar het Vehicle Assembly Building voor de benodigde reparaties. Vlucht STS-117 zal nu niet eerder dan eind april gelanceerd kunnen worden.

Kunstmanen en satellieten

Iraanse raketlancering
Op 25 februari maakten verschillende media bekend dat Iran een satelliet in een baan rond de aarde zou hebben gebracht met behulp van een in eigen land ontwikkelde draagraket. Later bleek dat het de lancering betrof van een sondeerraket welke een hoogte van 160 km bereikte alvorens terug te vallen naar de aarde. Iran heeft in het verleden al vaker dit soort sondeerraketten afgevuurd, en er is dus geen sprake van een satellietlancering.

Het zonnestelsel in

Rosetta passeert Mars
De Europese sonde Rosetta, op weg naar haar rendez-vous met komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko in 2014, heeft op 25 februari de planeet Mars gepasseerd. De kortste afstand tot het planeetoppervlak bedroeg 250 km. In november zal Rosetta nogmaals de aarde passeren.

New Horizons passeert Jupiter
De Amerikaanse sonde New Horizons is op 28 februari langs de grootste planeet in ons zonnestelsel, Jupiter, gevlogen. De kortste afstand van 2,3 miljoen km werd bereikt om 05:41 uur. De volgende stop voor New Horizons is in 2015 als de sonde de eerste passagevlucht langs de dwergplaneet Pluto maakt.

Recente lanceringen

• 17 februari 2007 • 23:01 UT • Draagraket: Delta-2 • Lanceerplaats: Cape Canaveral, Florida
  • Themis P1 • Massa: 125 kg • Volgnr.: 2007-004A
    Amerikaanse wetenschappelijke satelliet voor het onderzoek aan stormen in de magnetosfeer van de aarde. De kunstmaan komt in een baan tussen 469 x 87337 km x 16,0°.
  • Themis P2 • Massa: 125 kg • Volgnr.: 2007-004B
    Amerikaanse wetenschappelijke satelliet voor het onderzoek aan stormen in de magnetosfeer van de aarde. De kunstmaan komt in een baan tussen 469 x 87337 km x 16,0°.
  • Themis P3 • Massa: 125 kg • Volgnr.: 2007-004C
    Amerikaanse wetenschappelijke satelliet voor het onderzoek aan stormen in de magnetosfeer van de aarde. De kunstmaan komt in een baan tussen 469 x 87337 km x 16,0°.
  • Themis P4 • Massa: 125 kg • Volgnr.: 2007-004D
    Amerikaanse wetenschappelijke satelliet voor het onderzoek aan stormen in de magnetosfeer van de aarde. De kunstmaan komt in een baan tussen 469 x 87337 km x 16,0°.
  • Themis P5 • Massa: 125 kg • Volgnr.: 2007-004E
    Amerikaanse wetenschappelijke satelliet voor het onderzoek aan stormen in de magnetosfeer van de aarde. De kunstmaan komt in een baan tussen 469 x 87337 km x 16,0°.
• 24 februari 2007 • 04:41 UT • Draagraket: H-2A • Lanceerplaats: Tanegashima, Japan
  • IGS Radar-2 • Massa: 1200 kg • Volgnr.: 2007-005A
    Japanse militaire radarsatelliet. De kunstmaan komt in een 490 km hoge zonsynchrone baan.
  • IGS Optical-3 • Massa: 850 kg • Volgnr.: 2007-005B
    Japanse militaire verkenningssatelliet. De kunstmaan komt in een 490 km hoge zonsynchrone baan.

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van actuele gebeurtenissen in de ruimtevaart. De genoemde tijden zijn in UT (Universal Time).

Mensen in de ruimte

International Space Station
Het ISS wordt bewoond door de Expeditie-14 bemanning, bestaande uit de Amerikanen Michael Lopez-Alegria en Sunita Williams, en de Rus Mikhail Tyurin. Het ruimteschip Soyuz TMA-9 is gekoppeld aan de Zarya module, de Progress M-58 aan de achterzijde van de Zvezda module, en de Progress M-59 aan de Pirs module.
Op 31 januari maakten Lopez-Alegria en Williams de eerste van drie geplande ruimtewandelingen om het permanente koelsysteem verder te configureren. De ruimtewandeling werd uigevoerd vanuit de Amerikaanse luchtsluis Quest en duurde 7,5 uur. Tijdens het uitstapje werd de eerste tijdelijke radiator op het P6-Truss ingevouwen. Deze is nu niet meer nodig, omdat het Amerikaanse segment van het station nu de grote, permanente radiatoren op de P1- en S1-Truss gebruikt. Nog twee ruimtewandelingen zijn voorzien voor 4 en 8 februari.

Kunstmanen en satellieten

Mislukte lancering Zenit-3SL
De lancering van een Zenit-3SL raket is op 30 januari op spectaculaire wijze mislukt. De raket werd gelanceerd vanaf het drijvende platform Odyssee, welke was afgemeerd in de Grote Oceaan, op de evenaar en 154 graden westerlengte. Op het moment dat de 20-verdiepingen hoge raket had moeten opstijgen, explodeerde deze in een enorme vuurbal. Het merendeel van de brokstukken van de raket en de satelliet zijn in het water terecht gekomen. Bij het ongeluk vielen geen slachtoffers of gewonden, omdat het platform geëvacueerd was voor de lancering en het commandoschip vier kilometer verderop voor anker was gegaan. De oorzaak van het ongeluk wordt nog onderzocht. Sea Launch heeft inmiddels bekend gemaakt dat hoewel het lanceerplatform wel enige schade heeft opgelopen, dit binnen enkele maanden gerepareerd zal kunnen worden. Bij de mislukte lancering ging de communicatiesatelliet NSS-8 verloren.

Camera Hubble uitgevallen
Op 27 januari is de Advanced Camera for Surveys (ACS) aan boord van de Hubble ruimtetelescoop uitgevallen. De ACS was het enige instrument dat gedetailleerde opnamen kon maken in het visuele deel van het spectrum. De resterende instrumenten, de Wide Field Planetary Camera 2, de Near Infrared Camera Multi-Object Spectrograph, en de Fine Guidance Sensors, zijn inmiddels weer operationeel, zodat hiermee weer waarnemingen verricht kunnen worden.
Het uitvallen van de ACS zal waarschijnlijk niet opgelost kunnen worden tijdens de volgende servicevlucht naar de telescoop, nu voorzien voor september 2008. De astronauten van de shuttle Atlantis zullen al vijf ruimtewandelingen maken, en een van de dan te installeren instrumenten heeft soortgelijke capaciteiten als de nu uitgevallen ACS.

Indiase satelliet keert naar de aarde terug
Op 22 januari is India er bij de eerste poging in geslaagd om een satelliet de laten terugkeren naar de aarde. Het betrof hier de op 10 januari gelanceerde SRE-1. Al op 20 januari verlaagde de satelliet haar omloopbaan van 620 x 640 km naar 485 x 643 km. Op 22 januari om 03:30 uur begon de 10-minuten durende afremmanoeuvre, waarna de capsule om 04:07 uur de atmosfeer binnentrad, en om 04:16 uur een parachutelanding maakte in de Golf van Bengalen.

Recente lanceringen

• 30 januari 2007 • 23:22 UT • Draagraket: Zenit-3SL • Lanceerplaats: Odyssee, Grote Oceaan
  De lancering mislukt als de draagraket bij de start op het platform explodeert.
  • NSS-8 • Massa: 5870 kg • Volgnr.: Geen, mislukt
    Commerciële communicatiesatelliet voor de in Den Haag gevestigde operator SES New Skies. De satelliet had in een geostationaire positie op 57 graden oosterlengte gebracht moeten worden.
• 2 februari 2007 • 16:28 UT • Draagraket: Chang Zheng-3A • Lanceerplaats: Xichang, China
  • Beidou-4 • Massa: 2200 kg • Volgnr.: 2007-003A
    Chinese militaire navigatiesatelliet. De kunstmaan zal uiteindelijk in een geostationaire baan gebracht worden.

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van actuele gebeurtenissen in de ruimtevaart. De genoemde tijden zijn in UT (Universal Time).

Mensen in de ruimte

International Space Station
Het ISS werd begin januari bewoond door de Expeditie-14 bemanning, bestaande uit de Amerikanen Michael Lopez-Alegria en Sunita Williams, en de Rus Mikhail Tyurin. Het ruimteschip Soyuz TMA-9 was gekoppeld aan de Zarya module, de Progress M-57 aan de Pirs module, en de Progress M-58 aan de achterzijde van de Zvezda module.
De oude Progress M-57, nu volgeladen met afval en overbodige spullen, werd op 16 januari om 23:58 uur losgekoppeld van het station. Twee omlopen later ontstak het toestel haar motoren om terug te keren in de aardse atmosfeer en te verbranden.
Op 20 januari om 02:59 uur koppelde de Progress M-59 aan de Pirs module, na twee dagen eerder vanaf de basis Baykonur in Kazachstan gelanceerd te zijn.

Kunstmanen en satellieten

China test anti-satellietwapen
Naar nu is bekend geworden heeft China op 11 januari als derde land na de VS en Rusland een anti-satellietwapen getest. Rond 22:28 uur werd vanaf de Chinees lanceerbasis Xichang een ballastische raket gelanceerd, welke korte tijd later in botsing kwam met de in 1999 gelanceerde meteorologische satelliet Feng Yun-1C. Voor de botsing bevond Feng Yun-1C zich in een baan 843 x 862 km x 98,7°. Na de botsing bevonden de brokstukken in baan variërend tussen 165 x 850 km tot 850 x 3500 km, wat duidt op snelheidsveranderingen van -190 tot +550 m/s (met dank aan Jonathan McDowell). De brokstukken zijn nu over een gebied verspreid waar veel satellieten (met name polaire aardobseratiesatellieten) operationeel zijn. Internationaal is met name door de VS, Canada en Australië bezorgd gereageerd op de Chinese test.

Het zonnestelsel in

New Horizons
New Horizons is begonnen aan de observatiefase van de passage van Jupiter. Op 28 februari zal de sonde met 2,3 miljoen kilometer haar kortste afstand tot de grootste planeet van ons zonnestelsel bereiken. In juli 2015 zal New Horizons haar doel, de dwergplaneet Pluto, passeren.

Recente lanceringen

• 10 januari 2007 • 04:16 UT • Draagraket: PSLV • Lanceerplaats: Sriharikota, India
  • Cartosat-2 • Massa: 680 kg • Volgnr.: 2007-001B
    Indiase aardobservatiesatelliet. De foto’s die van de aarde genomen worden hebben een resolutie van 1 meter. De kunstmaan komt in een baan tussen 621 x 641 km x 97,9°.
  • SRE-1 • Massa: 525 kg • Volgnr.: 2007-001C
    Indiase experimentele satelliet bedoeld voor materiaal en biologisch onderzoek in microzwaartekracht. Ongeveer 15 tot 30 dagen na de lancering, zal SRE-1 als eerste Indiase satelliet proberen naar de aarde terug te keren. De kunstmaan komt in een baan tussen 621 x 641 km x 97,9°.
  • LAPAN Tubsat • Massa: 56 kg • Volgnr.: 2007-001A
    Indonesische technologische minisatelliet. De kunstmaan komt in een baan tussen 621 x 641 km x 97,9°.
  • Pehuensat • Massa: 6 kg • Volgnr.: 2007-001D
    Argentijnse technologische microsatelliet. De kunstmaan komt in een baan tussen 621 x 641 km x 97,9°.
• 18 januari 2007 • 02:12 UT • Draagraket: Soyuz-U • Lanceerplaats: Baykonur, Kazachstan
  • Progress M-59 • Massa: 7250 kg • Volgnr.: 2007-002A
    Onbemand vrachtschip met nieuwe voorraden voor het ruimtestation ISS. Dit is de 24-ste keer dat de Russen een Progress naar het ruimtestation lanceren.