De eerste bewoners van de ruimte

© NVR

Dit voorjaar is het vijftig jaar geleden dat ’s werelds eerste ruimtestation werd gelanceerd, de Salyut. Dit programma werd in een voor de ruimtevaart uniek kort bestek gerealiseerd in een poging van de Sovjet-Unie om iets van de in de maanrace verloren prestige terug te winnen.
Problemen met hun N1 raket verhinderden hen om zelf kosmonauten naar de maan te sturen, en de Russische bemande vluchten tot en met 1969 waren beperkt tot een aantal Soyuz vluchten in een lage baan om de Aarde voor het demonstreren van rendez-vous en koppelingstechnieken – en dat met wisselend succes

Dit artikel verscheen in Nummer 2021-3 van het blad Ruimtevaart.

De ASTP Soyuz: het Russische perspectief

© NVR

In het Apollo-Soyuz Test Project (ASTP) ging natuurlijk veel aandacht uit naar de speciaal ontwikkelde Docking Module (DM) die samen met de Apollo capsule op de laatste Saturnus-1B raket werd gelanceerd. Naast het door de Amerikanen en Russen samen ontwikkelde internationale koppelingsapparatuur APAS-75, was de DM ook noodzakelijk als luchtsluis
tussen de twee capsules met elk hun eigen atmosferische samenstellingen en drukken.

Toch betekende dit dat er een flinke wijziging van het klimaatsysteem van de Soyuz doorgevoerd moest worden om dit mogelijk te maken. Daarnaast waren er nog een aantal andere wijzigingen nodig die van de ASTP Soyuz een speciale variant maakte ten opzichte van de standaard Soyuz die in die tijd gebruikt werd voor het transport van kosmonauten naar de Salyut en Almaz ruimtestations.

Dit artikel verscheen in Nummer 2021-1 van het blad Ruimtevaart.

Een nieuwe visie op Apollo

© NVR

Over het Apolloproject zijn al talloze boeken, artikelen en documentaires verschenen. In 2019 culmineerde dit met het vijftigste jubileum van de eerste bemande maanlanding. Men zou denken dat er, buiten misschien enkele kleine details die het brede publiek niet aanspreken en alleen interessant zijn voor ingewijden, weinig nieuws meer toe te voegen is aan dit onderwerp.

En dat klopte ook – totdat eerder dit jaar op een Nederlands YouTube kanaal
Apollo video’s verschenen met een overtreffende stap van realistische weergave. Deze beelden vielen op doordat ze veel vloeiender en minder schoksgewijs afgespeeld worden dan het tot dan toe beschikbare materiaal. Dit is met name te zien op de opnamen met meer beweging zoals gemaakt vanaf de maanwagens die over het oppervlak reden tijdens de laatste drie Apollo missies. In plaats van de schokkerige beelden die we al lang ken den, zijn er nu gestabiliseerde en vloeiend lopende opnamen waarbij de kijker de gelegenheid krijgt om het landschap tijdens het rijden rustig in zich op te nemen. Tijd dus voor een interview met de maker, Niels Haneveld (1996).

Dit artikel verscheen in Nummer 2020-4 van het blad Ruimtevaart.

New Horizons en astronomen meten sterparallax

© NVR

Op 22 en 23 april 2020 vond er een uniek experiment plaats. Door de waarnemingen van de New Horizons sonde, die zich momenteel diep in de Kuipergordel bevindt, te combineren met observaties vanaf de Aarde probeerden astronomen niet alleen een nieuw record in afstandsmetingen te vestigen maar tegelijkertijd ook technieken te demonstreren die behulpzaam zullen zijn bij het navigeren van toekomstige interstellaire
ruimteschepen.

In dit unieke experiment konden niet alleen professionele telescopen een bijdrage leveren, maar ook amateurs die over minimaal een 15 centimeter telescoop en een digitale camera beschikten.

Dit artikel verscheen in Nummer 2020-3 van het blad Ruimtevaart.

New Horizons bezoekt Pluto

© NVR

Met de New Horizons missie naar Pluto – het eerste Kuiper Belt Object (KBO) dat van nabij onderzocht werd – wordt de initiële verkenning van ons zonnestelsel afgerond. Voorlopig voor de laatste keer heeft de mensheid mogen ervaren hoe het is om voor het eerst een geheel nieuwe wereld, of in het geval van het Plutosysteem zelfs vijf werelden, te mogen aanschouwen.
Even leek het gedurende de zomer van 2015 of de gloriejaren zeventig en tachtig weer waren teruggekeerd toen de Voyagers Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus passeerden. Binnen enkele weken kwamen de nieuwe werelden elke dag beter in beeld. Zo ook tijdens de passage van New Horizons, een aspect wat planetair onderzoek zo interessant maakt; het gevoel elke dag iets nieuws te ontdekken, een gevoel dat appelleert aan de ontdekkingsreiziger die in elke mens verscholen zit.

Dit artikel verscheen in Nummer 2015-3 van het blad Ruimtevaart.

50 jaar ruimtevaart: Dwars bekeken

artikel_nvr_2007_5_50jaar_ruimtevaart
© NVR

In 2007 was ik mede-hoofdredacteur van de speciale uitgave (Nummer 2007-6) van het blad Ruimtevaart ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van de lancering van ’s werelds eerste kunstmaan, de Sputnik-1 op 4 oktober 1957. In dit nummer een kijk op mogelijke alternatieve scenario’s waarin de ruimtevaart zich ook ontwikkeld zou kunnen hebben.

Deze speciale uitgave is hier in zijn geheel te downloaden.