Categorie: Ruimtevaart

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van het actuele ruimtevaartnieuws, en verschijnt ongeveer om de drie weken. De in de nieuwsbrief genoemde tijden zijn gegeven in UT (Universal Time).

Mensen in de ruimte

De Amerikaan Leroy Chiao en de Rus Salizhan Sharipov, die samen de Expeditie-10 bemanning vormen, verblijven sinds 16 april aan boord van het ruimtestation ISS. Het ruimteschip Soyuz TMA-5 is aan de Pirs module gekoppeld en de Progress M-50 zit vast aan de achterzijde van de Zvezda module.
Het ruimtestation was op 2 november alweer vier jaar permanent bewoond. Op 8 november gebruikte Chiao de robotarm Canadarm2 om de buitenzijde van de Destiny module te inspecteren. Vluchtleiders hadden op recente foto’s een beschadiging gezien die leek op de inslag van een micrometeoriet. De foto’s die Chiao maakte met de camera’s op de robotarm lieten wel een vlak stukje zien in een van de platen die de cilindervormige buitenwand vormen, maar dit vlakke stukje is waarschijnlijk het gevolg van thermische krimp van het paneel.
Een poging om de defecte koelpompen van de Amerikaanse ruimtepakken te repareren, mislukte toen een benodigd onderdeel, een sluitringetje (!), niet gevonden kon worden. Het sluitringetje was nodig om de nieuw aangeleverde pomp vast te zetten, en vluchtleiders onderzoeken of het bij de eerstvolgende bevoorradingsvlucht in december meegestuurd kan worden.
Op 29 november zullen Chiao en Sharipov de Soyuz TMA-5 binnengaan, die nu aan de Pirs module gekoppeld zit. Zij zullen de Soyuz loskoppelen en deze aan de zijpoort van de Zarya module koppelen. Hierdoor kan de Pirs module makkelijker gebruikt worden gedurende de twee ruimtewandelingen die gepland staan voor januari en maart 2005.

Eerstvolgende geplande bemande ruimtevluchten:

• 15 april 2005: Soyuz TMA-6 naar het ISS met de Rus Valeri Tokarev, de Amerikaan Bill McArthur en de Italiaan Roberto Vittori. Tokarev en McArthur vormen samen de Expeditie-11. Vittori zal na elf dagen met de huidige Expeditie-10 bemanning naar de aarde terugkeren.
• 12 mei tot 3 juni 2005: Discovery STS-114 naar het ISS met zeven ruimtevaarders. Eerste vlucht na het ongeluk met de shuttle Columbia. De Discovery zal voorraden alsmede een nieuwe gyroscoop naar het ruimtestation brengen. Tevens zullen de ruimtevaarders reparatietechnieken voor het hitteschild van de shuttle demonstreren.
• September 2005: Atlantis STS-121 naar het ISS met zeven ruimtevaarders. De Atlantis zal extra voorraden aanvoeren waardoor er weer drie ruimtevaarders permanent in het station kunnen wonen. Een van de bemanningsleden zal zich bij de zittende Expeditie-11 voegen.

Kunstmanen en satellieten

De Amerikaanse DART-satelliet, het eerste autonome rendez-vous en koppelingsexperiment van NASA, is voor onbepaalde tijd uitgesteld. DART zou op 9 november gelanceerd worden door een Pegasus raket, maar twijfels of de structuur van de satelliet de hoge versnellingen en trillingen die optreden bij de lancering kon doorstaan, zorgden ervoor dat de lancering moest worden uitgesteld.

De tweede testvlucht van de Ariane-5ECA is uitgesteld tot op zijn vroegst 2005. De reden hiervoor is dat er een planningsconflict ontstond met een Ariane-5G+ lancering. Deze Ariane-5G+ zal in december worden gelanceerd, waarna de Ariane-5ECA begin 2005 zal volgen.

Het zonnestelsel in

Opportunity, een van de twee robotwagentjes die sinds januari op Mars rondrijden, zal een andere route moeten nemen om de krater Endurance te kunnen verlaten. De oorspronkelijk gekozen route bleek hellingen te hebben steiler dan 30 graden. Begin juni reed de Opportunity de krater in om zodoende de diepere grondlagen te kunnen onderzoeken.

Recente lanceringen

• 6 november 2004 | 03:10 UT | Lanceerplaats: Taiyuan | Draagraket: CZ-4B
  • Zi Yuan-2C | Massa: ?? kg | Int. Nr.: 2004-044A
    Chinese aardobservatiesatelliet. Initiële baan 472 bij 483 km, inclinatie 97,3 graden.

• 6 november 2004 | 05:39 UT | Lanceerplaats: Cape Canaveral | Draagraket: Delta-2
  • Navstar-55 | Massa: 2032 kg | Int. Nr.: 2004-045A
    Amerikaanse militaire navigatiesatelliet ten behoeve van het GPS-netwerk.

• 8 november 2004 | 18:30 UT | Lanceerplaats: Plesetsk | Draagraket: Soyuz-2
  • Oblik | Massa: 6450 kg | Int. Nr.: –
    Eerste testlancering van nieuwe Russische draagraket. De Soyuz-2 is een verbeterde versie van de raket die sinds de jaren 60 al in gebruik is, en beschikt onder andere over lichtere digitale stuurelektronica en een grotere neuskap. De raket kan enkele honderden kilogrammen meer lading vervoeren als haar voorganger. De lading, een instrumentatiemodule onder de naam Oblik, komt zoals gepland niet in een baan om de aarde, maar stort neer in de Grote Oceaan.

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van het actuele ruimtevaartnieuws, en verschijnt ongeveer om de drie weken. De in de nieuwsbrief genoemde tijden zijn gegeven in UT (Universal Time).

Mensen in de ruimte

De Rus Gennady Padalka en de Amerikaan Mike Fincke, die samen de Expeditie-9 bemanning vormen, verblijven sinds 21 april aan boord van het ruimtestation ISS. Halverwege oktober was het ruimteschip Soyuz TMA-4 aan de radiale poort van de Zarya module gekoppeld en de Progress M-50 zat vast aan de achterzijde van de Zvezda module.
Op 14 oktober vertrok vanaf de basis Baykonur in Kazachstan het ruimteschip Soyuz TMA-5 richting het ISS. Aan boord waren de Rus Salizhan Sharipov, de Amerikaan Leroy Chiao en de Rus Yuri Shargin. Op 16 oktober om 04:16 uur koppelde de Soyuz TMA-5 aan de Pirs module van het ruimtestation. Hierna voerden Sharipov, Chiao en Shargin samen met de zittende stambemanning Padalka en Fincke een acht dagen durend gezamenlijk programma uit.
Op 23 oktober om 21:08 uur ontkoppelde de Soyuz TMA-4, met aan boord Padalka, Fincke en Shargin, van de Zarya module. Om 23:42 uur werden de motoren van de Soyuz TMA-4 gedurende vier minuten ontstoken waardoor het toestel werd afgeremd. 36 minuten later werden de motorsectie en de baanmodule van de Soyuz afgescheiden, waarna de capsule de atmosfeer binnentrad. Om 00:36 uur, het was inmiddels 24 oktober, landde de capsule nabij de stad Arkalyk in Kazachstan.
Sharipov en Chiao zullen tot april 2005 in het ISS verblijven. De zuurstofgenerator Elektron, welke tijdens de gezamenlijke activiteiten van Expeditie-9 en -10 gerepareerd werd, bleef nu normaal werken.

NASA heeft aangekondigd dat de eerste shuttlevlucht na het ongeluk met de Columbia op zijn vroegst op 12 mei 2005 van start zal gaan.

Het zonnestelsel in

De Amerikaans-Europese sonde Cassini-Huygens heeft op 26 oktober de grootste Saturnusmaan Titan voor het eerst op korte afstand gepasseerd. De dichtste nadering vond plaats om 15:30 uur op 1176 km boven het oppervlak van de maan. Omdat het oppervlak van Titan, die als enige maan in ons zonnestelsel een atmosfeer heeft, niet direct waargenomen kan worden, beschikt Cassini over camera’s met speciale filters die alleen die spectraalbanden laten zien waarop de atmosfeer van Titan wel transparant is. In tegenstelling tot eerdere soortgelijke missies konden de foto’s niet direct geïnterpreteerd worden omdat schaduwen ontbraken. Daardoor konden de wetenschappers niet direct structuren zoals bergketens of kraters identificeren. Cassini heeft ook een speciaal radarinstrument aan boord waarmee hoogtekaarten van het oppervlak gemaakt moeten worden.
Cassini-Huygens bereikte op 28 oktober om 10:19 uur de kortste afstand tot Saturnus zelf. Door de passage van Titan werd de baan enigszins verlegd zodat Cassini op 13 december de grootste maan weer zal passeren.

Recente lanceringen

• 19 oktober 2004 | 01:20 UT | Lanceerplaats: Xichang | Draagraket: CZ-3A
  • Feng Yun-2C | Massa: 1380 kg | Int. Nr.: 2004-042A
    Chinese meteorologische satelliet. Uiteindelijk in geostationaire baan op 105 graden oosterlengte.

• 29 oktober 2004 | 22:11 UT | Lanceerplaats: Baykonur | Draagraket: Proton-K
  • Ekpress AM-1 | Massa: 2542 kg | Int. Nr.: 2004-043A
    Russische commerciële communicatiesatelliet. Uiteindelijk in geostationaire baan.

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van het actuele ruimtevaartnieuws, en verschijnt ongeveer om de drie weken. De in de nieuwsbrief genoemde tijden zijn gegeven in UT (Universal Time).

Mensen in de ruimte

De Rus Gennady Padalka en de Amerikaan Mike Fincke, die samen de Expeditie-9 bemanning vormen, verblijven sinds 21 april aan boord van het ruimtestation ISS. Het ruimteschip Soyuz TMA-4 is aan de radiale poort van de Zarya module gekoppeld en de Progress M-50 zit vast aan de achterzijde van de Zvezda module.
Op 14 oktober vertrok vanaf de basis Baykonur in Kazachstan het ruimteschip Soyuz TMA-5 richting het ISS. Aan boord waren de Rus Salizhan Sharipov, de Amerikaan Leroy Chiao en de Rus Yuri Shargin. Sharipov en Chiao vormen samen de tiende vaste bemanning voor het ISS, en Shargin zal op 24 oktober samen met Padalka en Fincke weer naar de aarde terugkeren. Op 16 oktober koppelde de Soyuz TMA-5 aan de Pirs module van het ruimtestation. Door een computerprobleem aan boord van de Soyuz kon de koppeling niet automatisch voltooid worden en moest Sharipov ingrijpen en de koppeling handmatig uitvoeren. Dankzij de intensieve trainingen van de Soyuz-commandanten leek zelfs deze handmatige koppeling routine.
Na de koppeling begonnen de vijf ruimtevaarders aan een acht dagen durende programma waarbij de oude stambemanning hun opvolgers informeerden over de lopende activiteiten en stand van zaken. Dit betrof onder andere de problemen met de Elektron zuurstofgenerator, waarvoor in de Soyuz TMA-5 nieuwe onderdelen waren aangevoerd. Shargin zal gedurende deze periode zijn eigen wetenschappelijke programma uitvoeren.

De Ansari X-Prize is gewonnen door het team van Scaled Composites. Tweemaal, op 29 september en 4 oktober, vloog hun SpaceShipOne naar een hoogte van minimaal 100 kilometer en landde daarna behouden als zweefvliegtuig. Tijdens de eerste vlucht werd het toestel bemand door Mike Melvill, terwijl Brian Binnie op 4 oktober de tweede en winnende vlucht maakte. Binnie vestigde met een maximale hoogte van 112 kilometer een nieuwe hoogterecord voor suborbitale vliegtuigen. Het record was eerder in handen geweest van het raketvliegtuig X-15 waarmee NASA in de jaren zestig experimenteerde.
De Ansari X-Prize bestaat uit een geldprijs van 10 miljoen dollar, en is bedoeld om commerciële ruimtevaart, en dan in het bijzonder ruimtetoerisme, te stimuleren.

De Amerikaanse ruimtevaarder Gordon Cooper is op 4 oktober op 77-jarige leeftijd na een hartaanval overleden. Cooper vloog in mei 1963 de laatste Mercury vlucht, en maakte in 1965 zijn tweede ruimtevlucht in de Gemini-5.

Het zonnestelsel in

Op 1 oktober bevond Europa’s maansonde SMART-1 zich in een baan om de aarde tussen 63581 en 286254 km hoogte. Op 15 november zal de sonde in een baan om de maan komen.

Kunstmanen en satellieten

Op 4 oktober was het precies 47 jaar geleden dat de eerste kunstmaan, Sputnik-1, werd gelanceerd.

De op 27 september 2004 gelanceerde Chinese satelliet FSW-20 keerde op 15 oktober naar de aarde terug. Bij de parachutelanding kwam de capsule echter op het dak van een huis in de stad Tianbeizi in het zuidwesten van China terecht. Hoewel het huis zwaar beschadigd werd vielen er geen gewonden of doden. De capsule van de FSW-20 bevatte de belichte foto’s en de resultaten van enkele wetenschappelijke experimenten.

Recente lanceringen

• 14 oktober 2004 | 03:06 UT | Lanceerplaats: Baykonur | Draagraket: Soyuz-FG
  • Soyuz TMA-5 | Massa: 7250 kg | Int. Nr.: 2004-040A
    Russische bemande ruimtevlucht met aan boord de Rus Salizhan Sharipov, de Amerikaan Leroy Chiao en de Rus Yuri Shargin. Koppelt op 16-10-2004 04:16 UT aan de Pirs module van het ISS.

• 14 oktober 2004 | 21:23 UT | Lanceerplaats: Baykonur | Draagraket: Proton-M
  • AMC-15 | Massa: 4200 kg | Int. Nr.: 2004-041A
    Amerikaanse commerciële communicatiesatelliet. Uiteindelijk in geostationaire positie op 136 graden west.

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van het actuele ruimtevaartnieuws, en verschijnt ongeveer om de drie weken. De in de nieuwsbrief genoemde tijden zijn gegeven in GMT (Greenwich Mean Time).

Mensen in de ruimte

De Rus Gennady Padalka en de Amerikaan Mike Fincke, die samen de Expeditie-9 bemanning vormen, verblijven sinds 21 april aan boord van het ruimtestation ISS. Het ruimteschip Soyuz TMA-4 is aan de radiale poort van de Zarya module gekoppeld en de Progress M-50 zit vast aan de achterzijde van de Zvezda module.
Op vrijdag 17 september slaagde de bemanning erin het Elektron zuurstofsysteem te repareren. De Elektron was een week eerder uitgevallen en in de tussentijd had men extra zuurstof uit de tanks van de Progress M-50 betrokken. Op woensdag 22 september viel de Elektron echter weer uit. Een dag later werden de motoren van de aangekoppelde Progress M-50 ontstoken om de baan van het ruimtestation met gemiddeld 4,8 km te verhogen. Na de manoeuvre bevond het ISS zich in een baan tussen 356 en 370 km.
Inmiddels zijn Padalka en Fincke begonnen met de voorbereidingen voor hun terugkeer naar de aarde in oktober. Zo testten zij het communicatiesysteem van de Soyuz TMA-4.
De Expeditie-10, bestaande uit de Amerikaanse commandant Leroy Chiao en de Russische boordwerktuigkundige Salizhan Sharipov zal midden oktober met de Soyuz TMA-5 richting ISS vertrekken. Omdat er deze keer geen betalende gastkosmonaut is, zal de Rus Yuri Shargin de derde plaats in de Soyuz innemen. Shargin zal na acht dagen met Padalka en Fincke in de Soyuz TMA-4 landen. Door problemen met een pyrotechnische bout in het koppelsysteem van de Soyuz TMA-5 en een technisch mankement aan de draagraket is de lancering uitgesteld van 9 oktober tot op zijn vroegst midden oktober.

Om woensdag 29 september rond 13:00 uur GMT zal de eerste SpaceShipOne vlucht starten in een poging om de Ansari X-prize in de wacht te slepen. Deze prijs, ter waarde van 10 miljoen dollar, is voor het eerste team dat er in slaagt met hetzelfde voertuig dat drie personen kan vervoeren tweemaal binnen 14 dagen naar een hoogte van 100 km te vliegen en weer behouden te landen. Deze door de X-Prize Foundation uit te reiken prijs is bedoeld om commerciële ruimtevaartactiviteiten te stimuleren.
Er doen verschillende teams mee aan deze competitie waarvan Scaled Composites, ontwikkelaars van de SpaceShipOne, de inmiddels gedoodverfde winnaars lijken te zijn. In juni voerde piloot Mike Melvill het ruimtevaartuigje al net over de 100 km grens heen, maar overleefde het avontuur ternauwernood toen hij de controle kwijtraakte en 35 km uit de koers raakte. Ter vergelijk, Scaled Composites heeft ongeveer 40 miljoen dollar geïnvesteerd in de ontwikkeling en bouw, daar waar de ontwikkeling van een middelgrote onbemande wetenschappelijke satelliet van ESA al gauw 150 miljoen euro kost.
Inmiddels heeft entrepreneur Richard Branson, oprichter van de vliegmaatschappij Virgin Atlantic, aangekondigd om de SpaceShipOne commercieel te gaan exploiteren. Branson wil binnen 5 jaar 3000 betalende passagiers een dergelijke ‘ruimtesprong’ laten maken voor de prijs van 115.000 pound per ticket.

Het zonnestelsel in

Europa’s eerste maansonde, SMART-1, zal midden november in een baan om de wachter van de nacht gebracht worden. SMART-1 werd in september 2003 gelanceerd en heeft sindsdien veelvuldig haar ionenmotor gebruikt om steeds verder van de aarde te geraken. De motor heeft tot nu toe 3300 uur gewerkt en daarbij 52 kg xenon verbruikt.

Op 13 september was het 45 jaar geleden dat de Russische sonde Luna-2, als eerste door mensenhanden gemaakte object, een ander hemellichaam bereikte. De Luna-2 sloeg na een reis van 34 uur te pletter op het maanoppervlak.

Recente lanceringen

• 20 september 2004 | 10:31 GMT | Lanceerplaats: Sriharikota | Draagraket: GSLV
  • EDUSAT | Massa: 1950 kg | Int. Nr.: 2004-036A
    Indiase communcatiesatelliet bedoeld voor educatieve doeleinden. De kunstmaan zal gebruikt worden om interactieve programma’s en telecommunicatie aan te bieden voor onderwijs in afgelegen delen van India. De satelliet bereikt uiteindelijk een geostationaire positie op 74 graden oosterlengte.

• 23 september 2004 | 15:07 GMT | Lanceerplaats: Plesetsk | Draagraket: Kosmos-3M
  • Kosmos-2408 | Massa: ?? kg | Int. Nr.: 2004-037A
    Russische Strela-3 militaire communicatiesatelliet.
  • Kosmos-2409 | Massa: ?? kg | Int. Nr.: 2004-037B
    Russische Strela-3 militaire communicatiesatelliet.

• 24 september 2004 | 17:50 GMT | Lanceerplaats: Plesetsk | Draagraket: Soyuz-U
  • Kosmos-2410 | Massa: ?? kg | Int. Nr.: 2004-038A
    Dit is vermoedelijk het eerste exemplaar van een nieuwe generatie Russische elektronische afluistersatellieten. Deze nieuwe serie kunstmanen staat ook wel bekend als Liana. Hiermee is Rusland op dit gebied onafhankelijk geworden van KB Yuzhnoe in de Oekraïne dat de oudere Tselina-2 kunstmanen bouwde.

• 27 september 2004 | 12:30 GMT | Lanceerplaats: Jiuquan | Draagraket: CZ-2D
  • FSW-20 | Massa: 3000 kg | Int. Nr.: 2004-039A
    Dit is waarschijnlijk een Chinese onbemande militaire spionagesatelliet. Andere bronnen melden dat de kunstmaan een wetenschappelijk doel dient, maar het ontwerp deelt met militaire satellieten die na enkele weken op aarde terugkeren.

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van het actuele ruimtevaartnieuws, en verschijnt ongeveer om de drie weken. De in de nieuwsbrief genoemde tijden zijn gegeven in GMT (Greenwich Mean Time).

Het zonnestelsel in

De terugkeer van de Genesis capsule op 8 september, die sinds 2001 deeltjes van de zonnewind verzameld heeft, is mislukt. De capsule, hangend onder een parachute, had boven de staat Utah in de Verenigde Staten door een helikopter uit de lucht geplukt moeten worden.
De parachute werd echter om onbekende redenen niet ontplooid en om 17:58 uur Nederlandse tijd sloeg de capsule een kleine krater in de grond. De capsule is zwaar beschadigd en opengescheurd zodat de verzamelde zonnewinddeeltjes verontreinigd zijn geraakt. Na de crash is de capsule naar een cleanroom overgebracht waar wetenschappers proberen nog iets van het verzamelde materiaal te redden.
Genesis was de eerste poging van NASA sinds de Apollo-17 maanlanding in 1972 om materiaalmonsters vanuit de ruimte naar de aarde te brengen. Wetenschappers hadden gehoopt dat de door Genesis verzamelde zonnewinddeeltjes hen meer hadden kunnen vertelen over de samenstelling van de zon en het ontstaan van ons zonnestelsel. De missie heeft in totaal 260 miljoen dollar gekost.

Mensen in de ruimte

De Rus Gennady Padalka en de Amerikaan Mike Fincke, die samen de Expeditie-9 bemanning vormen, verblijven sinds 21 april aan boord van het ruimtestation ISS. Het ruimteschip Soyuz TMA-4 is aan de radiale poort van de Zarya module gekoppeld en de Progress M-50 zit vast aan de achterzijde van de Zvezda module.
Op 3 september maakten Padalka en Fincke hun vierde en laatste ruimtewandeling gedurende deze expeditie. Tijdens het 5 uur en 21 minuten durende uitstapje installeerden zij antennes voor de ATV aan de achterzijde van de Zvezda module en vervingen zij een pomp van het koelsysteem van de Zarya module. Ook voor deze ruimtewandeling werden weer de Russische pakken en de Pirs luchtsluis gebruikt.
Een van de experimenten van de DELTA-missie werd opnieuw uitgevoerd in het weekend van 4 en 5 september. André Kuipers kon in april het HEAT-experiment niet succesvol afronden toen bleek dat de bevestiging op de koelplaat van de glovebox dermate slecht was dat het experiment niet goed zijn warmte kwijt kon. Tijdens de elfdaagse vlucht van Kuipers was er onvoldoende tijd om het probleem op te lossen. Fincke kon nu het HEAT-experiment zonder problemen wel volledig uitvoeren.
Iets minder goed nieuws kwam op 8 september toen bleek dat de Elektron zuurstofgenerator was uitgevallen. De Elektron is het hoofdsysteem dat voor de zuurstofproductie zorgt en bevindt zich in de Russische woonmodule. Ook reparaties op 9 en 10 september hadden geen direct succes, al lijkt het erop dat het probleem bij de software ligt die het systeem nu telkens uitschakelt. Er is voldoende reservezuurstof aan boord voor minstens enkele weken. Daarnaast zijn voldoende onderdelen aan boord om Elektron mee te repareren.

De orkaan Frances heeft zware schade veroorzaakt op de Amerikaanse lanceerbasis Cape Canaveral in Florida. Zo raakte het Vehicle Assembly Building (VAB) ongeveer 4000 vierkante meter aan wandpanelen kwijt. Het VAB, een van de grootste gebouwen ter wereld, wordt gebruikt om de space shuttles aan hun grote brandstoftank en opduwraketten te bevestigen. Daarna wordt de shuttle op het mobiele lanceerplatform naar de afvuurplaats vijf kilometer verderop gereden. Ter vergelijk; het VAB is voldoende groot om de grote piramide van Cheops onderdak te kunnen bieden.
Tijdens de orkaan werd ook het gebouw zwaar beschadigd waarin de tegeltjes van het hitteschild van de shuttle vervaardigd worden. Een gedeelte van het dak werd afgerukt. Het is nog onduidelijk hoe dit de lanceerdatum van de eerstvolgende shuttlevlucht zal beïnvloeden, maar uitstel daarvan lijkt bijna onvermijdelijk.
Momenteel bevinden zich twee externe tanks en delen van de opduwraketten van de shuttle in het VAB. Ook de resten van de in februari 2003 verongelukte shuttle Columbia zijn in het gebouw opgeslagen.

Recente lanceringen

• 6 september 2004 | 10:53 GMT | Lanceerplaats: Palmahim (Israël) | Draagraket: Shavit-1
  De lancering mislukt als de derde trap van de draagraket niet ontbrandt. De satelliet stort in de Middellandse Zee neer op enkele honderden kilometers ten westen van Israël, ergens ten zuiden van Kreta.
  • Ofek-6 | Massa: 200 kg | Int. Nr.: Niet in baan
    Dit is een militaire spionagesatelliet, die door Israël gebruikt zou worden om informatie te verzamelen over de naburige landen in de regio.
• 8 september 2004 | 23:14 GMT | Lanceerplaats: Taiyuan | Draagraket: CZ-4B
  • Shi Jian-6A | Massa: 1200 kg? | Int. Nr.: 2004-035A
    Dit is een Chinese wetenschappelijke satelliet die in een baan tussen 590 en 602 km met een inclinatie van 97,7 graden wordt gebracht. De kunstmaan zal de straling in kaart brengen en andere aan het ruimtemilieu gerelateerde experimenten uitvoeren.
  • Shi Jian-6B | Massa: 1200 kg? | Int. Nr.: 2004-035B
    Hetzelfde als Shi Jian-6A.

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van het actuele ruimtevaartnieuws, en verschijnt ongeveer om de drie weken. De in de nieuwsbrief genoemde tijden zijn gegeven in GMT (Greenwich Mean Time).

Mensen in de ruimte

De Rus Gennady Padalka en de Amerikaan Mike Fincke, die samen de Expeditie-9 bemanning vormen, verblijven sinds 21 april aan boord van het ruimtestation ISS. Het ruimteschip Soyuz TMA-4 is aan de radiale poort van de Zarya module gekoppeld.
Op 14 augustus om 05:01 uur GMT koppelde het onbemande vrachtschip Progress M-50 aan de achterzijde van de Zvezda module. Het ruimteschip was drie dagen eerder vanaf de basis Baykonur in Kazachstan gelanceerd. De Progress bracht 420 kg water, 50 kg zuurstof, 680 kg brandstof en bijna 1400 kg stuksgoederen naar het ruimtestation. Naast voedsel en experimenten waren er ook nieuwe koelpompen meegestuurd om de Amerikaanse ruimtepakken mee te repareren, en reserveonderdelen voor de klimaatbeheersing van de Russische modules. Verder bestond de lading uit kleding en experimenten voor de Expeditie-10 bemanning, die in oktober zal arriveren in het ruimtestation.
De motoren van de Progress M-50 werden op 25 augustus ontstoken om de baan van het complex te verhogen. Na de raketstoot lag de baan van het ISS tussen 358 en 365 km.
Op 3 september zullen Padalka en Fincke hun vierde en laatste ruimtewandeling maken gedurende hun vlucht. Zij zullen dan rendez-vousantennes voor de Europese ATV installeren en onderhoud verrichten aan het Russische segment van het ruimtestation.

Het zonnestelsel in

De Amerikaans-Europese Cassini-Huygens sonde, sinds 1 juli in een baan rond de planeet Saturnus, heeft op 23 augustus haar motor gedurende 51 minuten ontstoken. Hierdoor kwam het laagste punt van de baan verder van de planeet te liggen. Op 26 oktober zal Cassini de maan Titan op een afstand van 1200 km passeren.

Kunstmanen en satellieten

Op dinsdag 3 augustus viel een van de vier wetenschappelijke instrumenten van de Hubble ruimtetelescoop uit. Het gaat hier om de STIS spectrograaf, welke in 1997 tijdens de tweede servicemissie door shuttle astronauten geïnstalleerd was. De SITS was ontworpen om vijf jaar mee te gaan, en inmiddels heeft het instrument langer gefunctioneerd dan ooit voorzien was. Toch onderzoekt men of het instrument weer in gebruik genomen kan worden omdat de STIS het enige instrument is aan boord van de Hubble dat sterspectra kan registreren. Met deze spectra kunnen astronomen de samenstelling en fysische eigenschappen van individuele sterren, sterrenstelsel en gaswolken vaststellen.
Een verbeterde spectrograaf, de Cosmic Origins Spectrograph (COS), zou tijdens de eerstvolgende servicevlucht de STIS gaan vervangen. Helaas zijn door het ongeluk met de shuttle Columbia in februari 2003 alle toekomstige servicevluchten naar Hubble komen te vervallen.

Recente lanceringen

• 11 augustus 2004 | 05:03 GMT | Lanceerplaats: Baykonur | Draagraket: Soyuz-U
  • Progress M-50 | Massa: 7250 kg | Int. Nr.: 2004-032A
    Onbemand vrachtschip met nieuwe voorraden voor het ruimtestation ISS.
• 29 augustus 2004 | 07:50 GMT | Lanceerplaats: Jiuquan | Draagraket: CZ-2C
  • FSW | Massa: 3000 kg | Int. Nr.: 2004-033A
    Deze Chinese onbemande militaire spionagesatelliet komt in een baan tussen 165 en 490 km met een inclinatie van 63 graden. Dit type kunstmanen keert na ongeveer een maand met de belichte foto’s naar de aarde terug.
• 31 augustus 2004 | 23:17 GMT | Lanceerplaats: Cape Canaveral | Draagraket: Atlas-2AS
  • NRO L-1 | Massa: ?? kg | Int. Nr.: 2004-034A
    Een Amerikaanse militaire satelliet met een niet nader bekend gemaakt doel; mogelijk zal het de communicatie gaan verzorgen tussen spionagesatellieten en de aarde. De kunstmaan komt in een sterk elliptische baan tussen 400 en 40000 km met een inclinatie van 63 graden. Dit was de laatste lancering van een Atlas-2AS raket.