Bericht uit de ruimte – Nummer 20

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van het actuele ruimtevaartnieuws, en verschijnt ongeveer om de twee weken. De in de nieuwsbrief genoemde tijden zijn gegeven in GMT (Greenwich Mean Time).

Mensen in de ruimte

Het International Space Station wordt momenteel bewoond door de de Russen Valery Korzun en Sergey Treshchev en de Amerikaanse Peggy Whitson. Zij vormen samen de vijfde expeditie die langere tijd in het ruimtestation woont en zijn sinds juni van dit jaar aan boord. Na de activiteiten geassocieerd met de twee ruimtewandelingen in augustus richtte de aandacht zich nu weer op de wetenschappelijke experimenten en de huishoudelijke taken, zoals onderhoud en het uitvoeren van kleine reparaties.

De robotarm van het station, Canadarm2, werd op donderdag 5 september aan een grondige test onderworpen met het oog op de assemblagewerkzaamheden die tijdens de volgende shuttlevlucht begin oktober zullen plaatsvinden. De robotarm doorstond de test zonder problemen. Een week later werd de arm weer gebruikt, nu om de koppelingsmechanisme aan de nadir-zijde van de Unity module te bekijken. In juni was de logistieke module Leonardo daar tijdelijk vastgekoppeld aan het ruimtestation, en nadat Leonardo was teruggebracht naar de aarde werden enkele vreemde objecten in het koppelingsmechanisme aangetroffen. Vluchtleiders zullen nu proberen om aan de hand van de gemaakte opnamen te bepalen of het mechanisme op Unity niet beschadigd is.

Op vrijdag 13 september hadden Korzun, Treshchev en Whitson precies honderd dagen in de ruimte doorgebracht. Die week werd ook het eerste experiment in de MSG glovebox, SUBSA, afgerond. In dit experiment werden semi-geleidende materialen gesmolten in een transparante oven, zodat de onderzoekers beter inzicht kunnen krijgen in de processen die zich daarbij afspelen. Doel hiervan is om uiteindelijk het aantal productiedefecten van computerchips te kunnen reduceren.

Kunstmanen en satellieten

De communicatiesatelliet Intelsat-906 werd op 6 september door een Ariane-4 raket in een geostationaire overgangsbaan geplaatst. Voor deze vlucht was de Ariane-4 uitgerust met vier opduwers op vloeibare brandstof. Zoals gewoonlijk vond de lancering plaats vanaf de Europese lanceerbasis Kourou in Frans-Guyana. Dit was de 114-de lancering van de zeer succesvolle vierde generatie Ariane raketten. In totaal zijn drie Ariane-4 lanceringen mislukt; de laatste maal was in 1995 en sindsdien hebben er achtereenvolgens 72 geslaagde lanceringen plaatsgevonden. Er zijn nog twee lanceringen van een Ariane-4 raket gepland voordat de Ariane-5 definitief haar rol zal gaan overnemen.
De nuttige lading werd keurig netjes in de geplande baan tussen 200 en 35.929 kilometer hoogte geplaatst. De hoek met de evenaar (inclinatie) bedroeg 7,0 graden. Later zal de Intelsat-906 haar eigen motor gebruiken om in de cirkelvormige baan op ongeveer 36.000 kilometer hoogte te komen. Hier is de omlooptijd van de satelliet hetzelfde als die van de aarde, zodat de kunstmaan stil lijkt te hangen ten opzichte van het aardoppervlak. Intelsat-906 zal dan op 64,15 graden Oosterlengte boven de Indische Oceaan komen te hangen. De satelliet is gebouwd door Space Systems/Loral en zal voornamelijk gebruikt worden voor telefoon-, data- en televisietransmissies tussen gebruikers in Europa, Afrika, Azië en Australië.

Op dinsdag 10 september bracht de Japnse H-2A raket twee satellieten in een baan om de aarde. Allereerst werd USERS (Unmanned Space Experiment Recovery System) in een baan tussen 440 en 455 kilometer hoogte geplaatst. De hoek met de evenaar bedroeg 30,4 graden. USERS is gebouwd door het USEF consortium voor het Japanse ministerie van economische zaken. Diverse micro-zwaartekracht experimenten zijn aan boord van de kunstmaan. Na ongeveer acht maanden zal een terugkeercapsule zich van USERS losmaken om de resultaten van diverse experimenten door middel van een parachutelanding naar de aarde terug te brengen. USERS weegt 1726 kilogram.
De tweede satelliet, Kodama genaamd, is een experimentele Japanse communicatiesatelliet. Kodama, eerder ook bekend onder het acroniem DRTS, werd door de H-2A raket in een geostationaire overgangsbaan gebracht. Later zou de satelliet haar eigen motor gebruiken om in haar definitieve geostationaire positie op 90 graden Oosterlengte te komen. DRTS zal worden gebruikt voor datatransmissie en communicatie tussen verschillende satellieten. De satelliet is gebouwd door Mitsubishi.

India heeft op 12 september een eigen weersatelliet gelanceerd onder de naam METSAT. Voor de lancering werd de PSLV raket gebruikt die ook van Indiaase makelij is. De kunstmaan is blijkbaar in een geostationaire overgangsbaan terecht gekomen wat wijst op een succesvolle lancering. Er zijn door India geen details over de lancering of de satelliet bekend gemaakt.

Het zonnestelsel in

Er is onlangs een object in een uitzonderlijke hoge baan om de aarde ontdekt, welke een uitgebrande rakettrap zou kunnen zijn. Het object beweegt zich tussen ongeveer 288.000 en 825.100 kilometer van de aarde en de hoek met de evenaar bedraagt 21 graden. Het object is rond april 2002 uit zijn baan om de zon door de aarde ingevangen. Uit de baananalyse bleek dat het object uit de directe omgeving van de aarde afkomstig zou moeten zijn en eind jaren zestig of begin jaren zeventig in een baan om de zon is geraakt. Het zou dan waarschijnlijk gaan om de derde trap van de Saturnus-5 raket die in november 1969 gebruikt is om de Apollo-12 naar de maan te sturen. De Apollo-12 voerde de tweede bemande maanlanding uit. De derde trap vloog toen langs de maan en kwam in een baan om de zon terecht. Dit zou dan de eerste maal zijn dat een kunstmatig voorwerp na een reis door de interplanetaire ruimte naar de directe omgeving van de aarde terugkeert.

Recente lanceringen