Bericht uit de ruimte – Nummer 123

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van actuele gebeurtenissen in de ruimtevaart. De genoemde tijden zijn in UT (Universal Time).

Mensen in de ruimte

Ruimtewandeling voor bemanning ISS
Het ruimtestation ISS wordt momenteel bewoond door de Expeditie-16 bemanning, bestaande uit de Amerikanen Peggy Whitson en Daniel Tani, en de Rus Yuri Malenchenko. Het ruimteschip Soyuz TMA-11 is gekoppeld aan de Zarya module, terwijl het vrachtschip Progress M-61 aan de Pirs module is afgemeerd.
Op zaterdag 24 november voerden Whitson en Tani de derde van een serie geplande ruimtewandelingen uit. Tijdens het zeven uur durende uitstapje verbonden ze het koelsysteem van de nieuwe koppelmodule Harmony met de rest van het ruimtestation. Ook voerden ze een inspectie uit aan het grote lager aan de stuurboordzijde van het station. Dit lager stelt de grote zonnepanelen aan die kant in staat om de zon te blijven volgen terwijl het station haar baantjes rond de aarde trekt. Al tijdens de vorige shuttlevlucht was gebleken dat dit lager beschadigd was, en het doel van de inspectie was dan ook om meer informatie te verzamelen zodat ingenieurs op de grond een reparatieplan kunnen opstellen.

Lancering Europees ruimtelaboratorium Columbus uitgesteld naar januari
De lancering van de space shuttle Atlantis met het Europese ruimtelaboratorium Columbus voor missie STS-122, werd op 6 en 9 december afgelast toen tijdens het tanken bleek dat enkele sensoren in de externe brandstoftank niet naar behoren functioneerden. Deze sensoren moeten waarschuwen als de waterstof in de tank op is, om te voorkomen dat de drie hoofdmotoren met een te zuurstofrijk brandstofmengsel gevoed zouden worden. Daardoor zou de verbrandingstemperatuur onmiddelijk omhoog springen, met catastrofale gevolgen voor de motorkamer.
Omdat de baan van het ISS de komende weken na een lancering vanaf Florida niet bereikt kan worden, kan pas op 2 januari op zijn vroegst weer een lanceerpoging worden ondernomen.

Kunstmanen en satellieten

Italië lanceert militaire satelliet
Een Amerikaanse Delta-2 raket heeft op 9 december een Italiaanse militaire radarsatelliet gelanceerd. Cosmo-2 is het tweede exemplaar in wat een netwerk van uiteindelijk vier operationele satellieten moet worden, en heeft een radar aan boord met een grondoplossend vermogen van minder dan een meter. Het systeem wordt naast militaire toepassingen ook voor civiele aardobservatie gebruikt van met name het Middellandse Zee-gebied.

Het zonnestelsel in

NASA selecteert nieuwe onbemande maanmissie
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie heeft een nieuwe onbemande missie naar de maan geselecteerd, genaamd GRAIL. In 2011 zullen twee sondes in een baan om de maan worden gebracht. Door de precieze afstand tussen de twee sondes te meten, kunnen subtiele variaties in het zwaartekrachtsveld gemeten worden. Hiermee verkrijgen wetenschappers meer inzicht in hoe de massa onder het oppervlak tot aan de kern van de maan is verdeeld. Het concept is afgeleid van de in 2002 GRACE satellieten welke hetzelfde in een aardbaan hebben gedaan. Net als GRACE is de maanmissie GRAIL ook een gezamelijke Amerikaans-Duitse onderneming.

Recente lanceringen

In de tabel hieronder een overzicht van alle recente lanceringen.